W imieniu Ogólnopolskiego Ruchu Kamykowego, Muzeum Harcerstwa, LXX Liceum Ogólnokształcące im. A. Kamińskiego oraz Szczepu 423WDHiGZ "Dąbrowa" im. A. Kamińskiego zapraszamy serdecznie na:  Spotkanie z okazji 42. Rocznicy Śmierci Druha Kamyka

 Spotkanie odbędzie się w tym roku dnia 14 marca 2020 r., jak zwykle w sobotę.

Więcej informacji w zaproszeniu ponizej.

Uwaga - "upominek" noworoczny dla miłośników historii harcerstwa:

Przewodnik po "Zbiorze akt personalnych członków Szarych Szeregów"

W 80. rocznicę przejścia Związku Harcerstwa Polskiego do podziemia i podjęcia
w warunkach konspiracji pracy wychowawczej, Muzeum Harcerstwa przekazuje Czytelnikom kolejny-trzeci tom Przewodnika po zbiorach z własnych zasobów. Tym razem zawiera on akta personalne członków Szarych Szeregów, które są efektem wieloletniej, ciężkiej pracy Komisji Środowiskowej Szarych Szeregów i Komisji Historycznej Zarządu Głównego Stowarzyszenia Szarych Szeregów.

Przewodnik po Zbiorze akt personalnych członków Szarych Szeregów jest kontynuacją prac podjętych w 2016 r., kiedy ukazał się pierwszy Przewodnik po zbiorach "Zespół 1911-1939" i "Zespół wspomnień i historii lokalnych" i w 2018 r., kiedy wydano drugi tom Przewodnika po zbiorach akt 1939-1945 i zbiorze spuścizn. Dzięki pozyskanym funduszom z Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych w ramach kolejnej edycji programu "Wspieranie działań archiwalnych", w 2019 r. mogły być kontunuowanie działania mające na celu wydanie kolejnego 3 tomu Przewodnika archiwalnego Muzeum Harcerstwa.

Pod kierunkiem hm. Kai Drąg zespół archiwistów i wolontariuszy Muzeum Harcerstwa przez pół roku zinwentaryzował 4785 jednostek archiwalnych i opracował dla każdej z nich rekordy elektroniczne w Systemie Muzealnym MONA. Na podstawie słów kluczy przypisanych do każdego rekordu przygotowano Przewodnik zawierający m.in. oprócz wstępu, indeks strukturalno-tematyczny (organizacja, struktura terytorialna, inne struktury harcerskie), indeks osobowy i geograficzny. Podobnie jak w tomach 1. i 2. w opisie jednostek uwzględniono ich sygnaturę, tytuł oraz datację. Inwentarz w wersji elektronicznej [format PDF] dostępny jest na stronie internetowej Muzeum Harcerstwa w zakładce "Zbiory - Archiwalia".

Tak jak w poprzednich projektach równolegle z opracowaniem i inwentaryzacją zbiorów została przeprowadzona ekspertyza konserwatorska, a objęte projektem archiwalia odpowiednio zabezpieczone nowymi opakowaniami bezkwasowymi.

Z żalem przyjęliśmy widomość, że 30 listopada 2019 r.

odszedł na Wieczna Wartę

prof. dr hab. Roman Loth

 

członek Rady Naukowej Muzeum Harcerstwa

oraz Harcerskiego Słownika Biograficznego

 harcerz Szarych Szeregów

historyk literatury, edytor, biograf

wybitny specjalista w dziedzinie bibliografii i dokumentacji literackiej

wieloletni członek Rady Naukowej IBL PAN oraz Komitetu Nauk o Literaturze Polskiej PAN,

Komitetu Badań Naukowych oraz licznych stowarzyszeń naukowych,

w tym Towarzystwa Naukowego Warszawskiego

 

Z pożegnalnym

Czuwaj!

 

prof. dr hab. Adam Massalski

hm. Katarzyna K. Traczyk

Zakończył się kolejny etap, realizowanego przez Muzeum Harcerstwa, projektu o nazwie "Przewodnik po zbiorze akt personalnych członków Szarych Szeregów". Realizację przedsięwzięcia umożliwiło pozyskanie dofinansowania ze środków Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych w ramach zadania publicznego "Wspieranie działań archiwalnych 2019".

W przeciągu pięciu miesięcy, opracowano, poddano konserwacji zachowawczej i zewidencjonowano 4785 jednostek archiwalnych. Wyniki przeprowadzonych prac zostaną opublikowane pod koniec grudnia 2019 r., zarówno w formie książkowej, jak i elektronicznej w "Przewodniku po Zbiorze akt personalnych Szarych Szeregów".

GAWĘDA "ALBATROSA"

Prezentowany tekst jest mini gawędą o akcji Drużyny Harcerzy im. Romualda Traugutt zwanej też "Pierwszą Zawiszacką" przed Grobem Nieznanego Żołnierza, w miejscu gdzie 28 września br.  odbędzie się uroczysty apel pamięci bohaterów Szarych Szeregów  z udziałem ponad 2600 harcerek i harcerzy z całego kraju.

 Było to pewnej niedzieli 1943 r. w okupowanej przez hitlerowców Warszawie. Jedna z tajnych zawiszackich drużyn przystąpiła tego popołudnia do kolejnej akcji na ulicach miasta. Tym razem miała to być służba wokół Grobu Nieznanego Żołnierza.

Harcerze w wyniku uprzednio przeprowadzonych obserwacji stwierdzili, że przechodzi tędy dużo ludzi, ale rzadko kto uchyli czapkę lub kapelusza przed tym czcigodnym choć w czas wojny zaniedbanym miejscem. Do akcji przystąpiły trzy zastępy drużyny im. Romualda Traugutta, zwanej także "Pierwszą Zawiszacką". Każdy z zastępów podzielony został na dwie części. Zadanie brzmiało: Chłopcy obu grup rozstawieni luźno po dwu stronach Grobu na całej szerokości chodnika mają uważnie obserwować zachowanie przechodniów. Jeśli któryś z nich nie zdejmie nakrycia głowy, trzeba do niego podejść i grzecznie zapytać: " Przepraszam, dlaczego pan nie zdjął czapki przed Grobem Nieznanego Żołnierza? " i to wszystko.

Zawiszacy zajęli stanowiska. Przechodniów i spacerowiczów ze względu na bliskość Ogrodu Saskiego było tego niedzielnego popołudnia co niemiara. Niektórzy uchylali przed Grobem kapeluszy, ale większość przechodziła obok tego miejsca obojętnie. Właśnie na tych chłopcy polowali. Śmiało podchodząc kłaniali się grzecznie i wypowiadali swoją formułkę. Jedni przechodnie peszyli się, inni uśmiechali z sympatią i uchylali czapek czy kapeluszy.

Co kwadrans inny zastęp wchodził do akcji zmieniając na posterunku swoich kolegów. Chłopcy uwijali się jak w ukropie. Dla niektórych z nich była to poważna próba przełamania nie tylko nieśmiałości, ale przede wszystkim lęku. W każdej przecież chwili można było nadziać się na Niemca w cywilu, szpicla czy volksdeutscha.

Właśnie zdarzyło się to podczas służby trzeciego, ostatniego zastępu. Jeden z chłopców podbiegł w pewnej chwili do opasłego faceta, który właśnie mijał Grób.

" Przepraszam pana, czemu pan nie uchylił kapelusza przed Nieznanym Żołnierzem ?" zapytał śmiało przechodnia.

W odpowiedzi padło wściekłe zdanie po niemiecku. Chłopak natychmiast zorientował się, na kogo trafił, i rzucił się do ucieczki, a grubas z krzykiem za nim. Pozostali zawiszacy widząc, co się święci, rozpłynęli się w tłumie przechodniów. Akcja zakończyła się szczęśliwie, dając chłopcom wiele zadowolenia i satysfakcji z dobrze spełnionego harcerskiego zadania. Zawiszacy przypomnieli warszawiakom, że chociaż wróg panoszy się na ulicach naszej stolicy, należy czcić miejsca i symbole mówiące o godności narodowej. Każda uniesiona czapka lub kapelusz przed Grobem Nieznanego Żołnierza przez jednego przechodnia przypomni innemu, że tu leży nasz żołnierz, któremu należy oddać cześć.

 

Oprac. Jerzy Kasprzak "Albatros"

fot. Archiwum autora

Rys. Jan Rocki

Fot. 1 Tak wyglądał podczas wojny Plac Józefa Piłsudskiego.                                                                   '

Fot. 2  Zapisani w historii                          

Fot. 3  Przepraszam, dlaczego pan nie uchylił kapelusza przed Nieznanym Żołnierzem?

 Tym razem Janusz Batorski ps."Nostragamus" natknął się na cywilnego Niemca i musiał brać nogi za pas

                    

W tym roku ZHP obchodzi 80. rocznicę przejścia do konspiracji i działalności pod kryptonimem "Szare Szeregi".

Zapraszamy do obejrzenia pierwszego z wywiadów z bohaterem tamtych wydarzeń - hm. Andrzejem Borodzikiem.

Kliknij "Czytaj  dalej"

Z inicjatywy Społecznego Komitetu Opieki nad Grobami Poległych Żołnierzy Batalionu "Zośka" do Polski powróciły 28 czerwca prochy hm. Ryszarda Białousa ps. "Jerzy". Dowódca  Batalionu Armii Krajowej "Zośka" w latach 1943-1944, Kierownika Wielkiej Dywersji Grup Szturmowych Szarych Szeregów (1942-1944).

W 1924 r. wstąpił do 6 Warszawskiej Drużyny Harcerzy im. J. H. Dąbrowskiego, tu zdobył kolejne stopnie harcerskie do harcerza Rzeczypospolitej włącznie. W sierpniu 1932 r. ukończył kurs podharcmistrzowski nad jeziorem Wigry, a 2 XII 1932 r. został mianowany podharcmistrzem. Od 1934 do 1935 r. był drużynowym 6 WDH, a w roku 1936 hufcowym Hufca Harcerzy Warszawa-Powiśle. Z drużyną uczestniczył w Jamboree w Gödöllő (1933) oraz w Jubileuszowym Zlocie w Spale (1935). We wrześniu 1939 r. walkach na przedpolach Pragi został ciężko ranny Po powrocie z rekonwalescencji do Warszawy nawiązał kontakt z hm. Aleksandrem Kamińskim i hm. Władysławem Dehnelem oraz Naczelnikiem Szarych Szeregów hm. Florianem Marciniakiem. Jako referent zagadnień wojskowych (wyszkolenie wojskowe harcerzy i kontakty z ZWZ), wypowiadał się za koniecznością połączenia konspiracyjnej pracy harcerskiej z działalnością wojskową. Razem z Eugeniuszem Stasieckim pseud. "Piotr" i Jerzym Jabrzemskim pseud. "Wojtek" z ramienia GK Szarych Szeregów utworzyli zespół kierowniczy akcji "N", mającej na celu działania dywersyjne wśród wojskowych i cywilnych Niemców. W tym samym czasie prowadził szkolenie saperskie w plutonie pionierów "Baszty", zaczątku Grup Szturmowych. Ukończył w 1941 r. kursy Wielkiej Dywersji. 3 XI 1942 r. jako ppor. "Jerzy" został mianowany dowódcą Oddziału Specjalnego (OS) "Jerzy", utworzonego z harcerzy Grup Szturmowych (GS) Warszawskiej Chorągwi Szarych Szeregów. Równocześnie został kierownikiem Wydziału Wielkiej Dywersji w Głównej Kwaterze ("Pasieka") Szarych Szeregów i przełożonym wszystkich GS. Nocą 20/21 VIII 1943 r. uczestniczył jako obserwator w ataku na Strażnicę Graniczną żandarmerii niemieckiej w Sieczychach k. Wyszkowa, w którym poległ hm. Tadeusz Zawadzki "Zośka".

1 września 1943 r. w wyniku uzgodnień Głównej Kwatery Szarych Szeregów z dowództwem Oddziałów Dyspozycyjnych Kedywu OS "Jerzy" został zreorganizowany w trzykompanijny Batalion Szarych Szeregów "Zośka" (nazwany tak dla uczczenia hm. T. Zawadzkiego), Dowódcą tak powstałego batalionu został dotychczasowy dowódca OS "Jerzy" Ryszard Białous Po kapitulacji Powstania Warszawskiego przebywał do kwietnia 1945 r. na terenie Niemiec w obozach jenieckich.

29 IV t.r. został uwolniony przez wojska brytyjskie. Z grupą instruktorów harcerskich przeniósł się do Haren am Ems (zwanego Maczkowem), gdzie organizował harcerstwo na terenie Niemiec. Od marca 1947 do lutego 1948 r. pełnił funkcję kierownika Wydziału Harcerzy (odpowiednika późniejszego Naczelnika Harcerzy) w Naczelnictwie Związku Harcerstwa Polskiego poza granicami Kraju (ZHP pgK).

Po zwolnieniu z wojska, nie widząc dla siebie perspektyw w Wielkiej Brytanii, wyjechał w czerwcu 1948 r. wraz z żoną i dziećmi do Argentyny. Tam zmarł 24 marca 1992 r. w Neuquén.

Odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz trzykrotnie Krzyżem Walecznych.  Decyzją Przewodniczącego ZHP  numer 23/2019 z dnia 18.07.2019 pośmiertnie odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi ZHP. 

Pogrzeb rozpocznie się 31 lipca mszą świętą w Katedrze Polowej Wojska Polskiego. Po nabożeństwie kondukt żałobny przejedzie na Wojskowe Powązki. Urna z prochami zostanie złożona do grobu w Kwaterze Harcerskiego Batalionu AK "Zośka". W mszy uczestniczyć będą władze ZHP oraz drużyna reprezentacyjna ZHP. Do pełnienia służby podczas pochówku na cmentarzu zapraszamy wszystkie jednostki harcerskie.

 

Źródło: Harcerski Słownik Biograficzny tom IV s.28