WIŚNIEWSKA Halina Maria z d. Skarżyńska (1920-2011) pseud. "Hala", urbanistka, harcmistrzyni, hufcowa Hufca Harcerek Warszawa-Mokotów (1942-1944), hufcowa Hufca Harcerek Warszawa-Śródmieście (1945-1947), komendantka Hufca Warszawa-Mokotów (1997?1999).
Urodziła się 22 września 1920 r. w Grudowie k. Milanówka jako najstarsza z trójki dzieci Jana (handlowca, absolwenta SGH) i Reginy (lek. stom.). Miała młodszego brata Juliana (poległego w Powstaniu Warszawskim) i młodszą siostrę Danutę. Ok. 1924 r. rodzina przeniosła się do Warszawy.
Do 10 Warszawskiej Żeńskiej Drużyny Harcerskiej im. ks. Józefa Sułkowskiego wstąpiła jesienią 1931 r. jako uczennica II klasy gimnazjum im. Anieli Wereckiej w Warszawie. Przyrzeczenie złożyła w grudniu 1932 r. Zdobyła stopnie ochotniczki, pionierki i samarytanki, 24 sprawności, była zastępową i przyboczną. W latach 1932, 1933 i 1934 była uczestniczką czterotygodniowych obozów letnich pod namiotami, a w 1935 r. dwutygodniowego obozu i Jubileuszowego Zlotu Harcerstwa Polskiego w Spale. W latach 1936 i 1937 uczestniczyła w obozach wodnych GK Harcerek nad jeziorem Charzykowskim i zimowiskach drużyny w Zakopanem. Po maturze, zdanej w maju 1938 r., wyjechała na studia w Ecole Nationale Superieure d'Architecture et des Arts Decoratifs w Brukseli. Na konspiracyjnej zbiórce drużyny w październiku 1939 r. znów została przyboczną, a od 1941 do 1942 r. była drużynową 10 WŻDH. Od jesieni 1942 do jesieni 1944 r. była hufcową Hufca Harcerek Warszawa-Mokotów. W tym czasie ukończyła kurs drużynowych (prowadzony przez hm. J. Zwolakowską) i w 1940 r. otrzymała stopień drużynowej po próbie; po kursie podharcmistrzowskim "Stare Miasto" (prowadzonym przez hm. J. Falkowską) 11 XI 1942 r. - stopień podharcmistrzyni; a po kursie harcmistrzowskim (komendantka hm. J. Falkowska) 15 VIII 1944 r. ,stopień harcmistrzyni (zweryfikowany 10 III 1947). Pełniła służbę sanitarną, ukończyła szkolenie sanitarne i podchorążówkę. W latach 1940-1944 należała do ZWZ-AK, będąc od 1943 r. szefową służby sanitarnej Wojskowej Służby Kobiet AK dzielnicy Mokotów. W latach 1941-1943 studiowała na kompletach Wydziału Architektury Politechniki Warszwskiej. Podczas Powstania Warszawskiego udzielała pomocy potrzebującym, zajmując się równocześnie własną córką-niemowlęciem. Wyszła z Warszawy przez obóz w Pruszkowie. Wywieziona, trafiła do Dobrej nad Pilicą, skąd w maju 1945 r. wróciła do Warszawy.
1 VI 1945 r. rozpoczęła pracę zawodową w Biurze Odbudowy Stolicy. Równocześnie w latach 1947-1949 ukończyła Studium Planowania Przestrzennego na Politechnice Warszawskiej, kontynuując studia na kompletów. Jej kariera zawodowa związana była z urbanistyką, pracowała na stanowiskach od technika po głównego specjalistę m.in. w Ministerstwie Budownictwa oraz w Instytucie Urbanistyki i Architektury. Była współautorką wielu projektów i opracowań, specjalistką w dziedzinie programowania urbanistycznego między innymi: planu generalnego Warszawy, planu generalnego Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, planów ogólnych miast Gubin, Łódź, Opole, Świnoujście, Koszalin, Poznań, Chełm i Zamość; prac studialnych "Plan małego miasta", "Studium planu ogólnego miasta", "System obsługi ludności", "Różnorodne metody opracowywania planów miejscowych". Od 1951 r. była członkiem Towarzystwa Urbanistów Polskich (TUP). W latach 1956-1961 pełniła funkcję sekretarza, a w latach 1965-1969 skarbnika tego stowarzyszenia. Po zakończeniu pracy zawodowej została mianowana Członkiem Honorowym TUP. W latach 1964-1977 była członkiem PZPR. Była laureatką wielu konkursów urbanistycznych krajowych i zagranicznych między innymi "Przebudowa centrum Gandawy" (Belgia)- III miejsce. Równolegle z pracą zawodową prowadziła działalność harcerską. W końcu maja 1945 r., po powrocie do Warszawy, wraz z innymi instruktorkami stworzyła drużynę ?Odrastający pień? (drużynowa hm. Hanna Zawadzka) i na letnim obozie w Ostrówku nad Narwią podjęła decyzję o podjęciu służby w ZHP. Od jesieni 1945 do 1947 r. była hufcową Hufca Harcerek Warszawa-Śródmieście, a w latach 1947-1949 , referentką organizacyjną komendy Warszawskiej Chorągwi Harcerek. W tym czasie była też komendantką kursu drużynowych, komendantką kursu obozowego (Stare Jabłonki 1946), komendantką zgrupowań obozów drużyn hufca w Dobrej nad Pilicą (1946) i w Starych Jabłonkach nad jeziorem Szeląg (1947), komendantką zimowiska instruktorskiego w Karpaczu. Po urodzeniu drugiej córki, co zbiegło się z rozwiązaniem ZHP, zaprzestała działalności harcerskiej. W chwili odradzania się harcerstwa 1957 r. podjęła dorywczo działalność w Chorągwi Warszawskiej, ale pochłaniająca ją aktywna praca zawodowa i rodzina (trójka dzieci) nie pozwoliła jej na pełne zaangażowanie. Powróciła do służby, aby ratować "swoje" harcerstwo. Wiosną 1972 r. została komendantką kręgu instruktorskiego 1 WDH "Gromada Włóczęgów" przy LO im. Reytana, pełniąc tę funkcję do 1976 r., kiedy to "Gromada" została rozwiązana za zaangażowanie jej instruktorów w pomoc osobom prześladowanym za protesty robotnicze w Radomiu i Ursusie (czerwiec 1976 r.), wówczas została też usunięta z partii. W latach 1974-1977 była członkinią komendy Hufca Warszawa-Mokotów, członkiem Rady Hufca i Rady Chorągwi. W 1974 r. otrzymała stopień harcmistrza PL. Była komendantką zgrupowań obozów drużyn starszoharcerskich oraz zimowisk instruktorskich w latach 1974, 1975 i 1976. W latach 1980-1982 była sekretarzem Komisji Rewizyjnej Hufca Warszawa-Mokotów, w latach 1982-1986, szefem Sztabu AL i AZ, a ponadto w 1984 r. komendantką zgrupowania obozów i członkiem Rady Hufca. Od 1986 była sekretarzem Komisji Instruktorskiej oraz działała w zespole organizacyjnym komendy hufca.
Wiosną 1989 r. wraz z trójką przyjaciół: hm. Anną Zawadzką, hm. Stefanem Mirowskim i hm. Janem Rossmanem stworzyli tzw. Bandę Czworga, która aktywnie uczestniczyła w przeprowadzeniu zmian w ZHP. Była współautorką napisanych w październiku 1989 r. dwóch listów otwartych do władz, a rok później do instruktorów harcerskich. Ukoronowaniem ich działań było przywrócenie tradycyjnego Prawa i Przyrzeczenia Harcerskiego oraz uchwalenie nowego Statutu na XXVIII Zjeździe w grudniu 1990 r. Na zjeździe tym powołano też na Przewodniczącego Związku hm. Stefana Mirowskiego, a na wiceprzewodniczącą hm. Annę Zawadzką.
Równocześnie z działaniem w macierzystym hufcu od 1990 działała w Komisji Historycznej Stołecznej Chorągwi ZHP, a od 1991 pełniła funkcję zastępcy przewodniczącego Komisji. Stała się autorytetem, była zapraszana na zjazdy i zloty, współpracowała z Główną Kwaterą ZHP. Działała w Stowarzyszeniu Szarych Szeregów. W październiku 1997 r. została wybrana komendantką Hufca Warszawa-Mokotów im. Szarych Szeregów na dwuletnią kadencję. W latach 1999?2003 była członkinią Rady Seniorów ZHP Harcerek i Harcerzy Dorosłych. Od jesieni 2000 r. była instruktorem Wydziału Seniorów Głównej Kwatery ZHP. W 2001 r. wydała książkę Gawędy druhny babci (Warszawa 2001) - historię harcerstwa powiązaną z własnym życiorysem. Była uważana za jedną z współtwórczyń Muzeum Harcerstwa, a po jego powołaniu została mianowana instruktorem i sekretarzem Rady Muzeum. W roku 2001 uczestniczyła w pracach Komitetu Obchodów 5. rocznicy śmierci hm. Stefana Mirowskiego i Zespole Statutowym przygotowującym XXXII Zjazd ZHP. Nadal działała w Muzeum Harcerstwa, pozostając wolontariuszką do końca.
Zmarła 8 lutego 2011 roku. Została pochowana na cmentarzu Powązkowskim Cywilnym w grobie rodzinnym. W ostatnią drogę odprowadzały ją rzesze wielu pokoleń harcerzy, z którymi pełniła służbę, dla których była wychowawcą i niewątpliwym autorytetem. Ceniona za wrażliwość społeczną, idealizm i odwagę w podejmowaniu życiowych wyzwań, mówiła: ?Harcerstwo było istotną częścią mojego życia, zapisałam się, mając 11 lat, bo była to bardzo dobra szkoła i drużyna. Dalej to już historia, wojna, a więc służba, po wojnie też historia zabrała moje harcerstwo w 1949 r. Później ważniejsze było pełne życie zawodowe, ale przyszedł rok 1971 i zaistniała potrzeba służby ? młodzieży i harcerstwu ? i tak już zostało ??.
Został odznaczona Krzyżem Oficerskim i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Armii Krajowej, Medalem X-lecia i XXX-lecia Polski Ludowej Złotym Krzyżem "Za Zasługi dla ZHP", Krzyżem "Za Zasługi dla ZHP" z "Rozetą-Mieczami", Złotą Odznaką Honorową TUP, Złotą Honorową Odznaką Odbudowy Warszawy, Złotą Odznaką Honorową "Za zasługi dla Warszawy", Medalem 400-lecia Stołeczności Warszawy, Medalem "Za zasługi dla Mokotowa". Była też pięciokrotnie wyróżniana nagrodami resortowymi ministra.
W IV 1942 r. zawarła związek małżeński z Tadeuszem Wiśniewskim pseud. ?Pisarz? (szwoleżerem AK). Miała córki Hannę (ur. 1944) i Krystynę (ur. 1948) oraz syna Jerzego (1955).
Archiwum Muzeum Harcerstwa w Warszawie; archiwum rodzinne; Jarzembowski K., Kuprianowicz L., Harcmistrzynie i harcmistrze Związku Harcerstwa Polskiego mianowani w latach 1920-1949, Kraków 2006, s. 83; Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny, Warszawa 1989; Puchała S., Poczet harcmistrzyń i harcmistrzów, t. 2, Warszawa 2014; pod rękę przez cały Mokotów. 40. rocznica przyjęcia przez Hufiec ZHP Mokotów imienia Szarych Szeregów, Warszawa 2007; Wiśniewska H., Gawędy druhny babci, Warszawa 2001.
Harcerski Słownik Biograficzny tom IV
